سنا را که تحت عنوان سنای مکی، سنا حجازی، سیا، سنای تینه ولی، سنای عربی، نیل تات و… نیز می شناسند، گیاهی است از تیره گل ارغوان و چند نوع دارد و اغلب در حجاز می روید. انواعی از این گیاه در هندوستان یافت می شود. نوعی از آن نیز در بلوچستان و برخی از نواحی شمال ایران می روید. بهترین نوع سنا دارای گل های زرد بوده و نوع حجازی آن است. برگ های سنا باریک و شبیه به برگ حنا و برگ مورد است و از برگ حنا قدری بزرگتر و ضخیم تر و از برگ مورد نازکتر است. دانه سنا پهن و بسیار نازک دارای برگ هایی سبز رنگ است، اگر سنا کهنه یا سیاه شود اثر درمانی خود را از دست می دهد. سنا در طب سنتی به عنوان ملین و مسهل شناخته می شود و جهت رفع یبوست، استفاده درمانی دارد. حال در ادامه این مقاله با گیاه سنا و خواص و مضرات آن، آشنا شوید.
میوه سنا چیست؟
برگ سنا با میوه سنا متفاوت است. میوه ی سنا به علت دارا بودن ماده موثره ی سینوزید های A, B و مقدار کمی سینوزید C و D که جزو دسته آنتراکینون گلی کوزیدها هستند اثربخشی بیشتری نسبت به برگ سنا داشته و این ماده موثره می تواند به تحریک و افزایش انقباضات روده ها بخصوص روده بزرگ کمک کند و آن را به تجدید فعالیت انداخته و تخلیه روده را آسانتر کند و یبوست را از بین ببرد.میوه سنا به علت دارا بودن سینوزید A دل درد نمی آورد.اما برگ سنا به علت سینوزید C بالا باعث دل درد میشود.اسانس نعنا اضافه شده به شربت جلوی دل درد و رفلاکس را می گیرد.داشتن گلیسیرین روده را ملایم کرده و پرز آن را تقویت می کند و مانع عادت به سنا میشود. از دیگر کاربردهای آن میتوان به درمان بواسیر، درمان سندروم روده تحریک پذیر و سرطان روده و بیماری های التهابی ، سیاتیک و نقرس و تسکین درد مفاصل و درد کمر اشاره کرد. از دیگر خاصیت های آن ضد انگل بودن و تصفیه کننده خون،تقویت کننده بینایی،مسهل و آرامبخش است.همچنین برای سردرد، درد شقیقه و درد پهلو و صرع و تنگی نفس مفید است.
خواص برگ سنا (طبیعت و خواص درمانی)
طبق نظر پزشکان طب ستی، طبع برگ سنا گرم و خشک بوده و دارای عملکرد و اثرات دارویی قوی است. برخی خواص درمانی آن عبارتند از:
• از مهمترین خواص سنا خاصیت ملین و درمان یبوست است، به طوریکه از برگ سنا و میوه آن بیشتر به عنوان ملین و مسهل استفاده میشود. لازم به ذکر است برگ سنا در اثر جوشاندن خاصیت مسهل بودنش را از دست میدهد.
• گیاه سنا تصفیه کننده خون است.
• دمکرده این گیاه، قاعده‌آور می‌باشد.
• معمولا هنگام مصرف گیاه سنا، دل پیچههای جزیی رخ میدهد ولی اگر آن را همراه با تخم گشنیز، گل سرخ و گل ختمی استفاده کنند، از ایجاد دل پیچه جلوگیری میشود.
• تسکین درد مفاصل و درد کمر از دیگر خواص برگ سنا می‌باشد، به این منظور، مقداری برگ سنا را در روغن زیتون جوشانده، سپس صاف نموده، میل کنند و به محل درد بمالند، همچنین میتوان ۵ گرم برگ سنا را با عسل مخلوط و به مدت ۷ روز میل کنند.
• استفاده از این گیاه برای درمان بیماری صرع مفید است.
• سنا مسهل بلغم، صفرا و اخلاط سوخته می‌باشد و همچنین درخشان‌کننده پوست است.
• از دیگر خواص سنا، کمک به درمان سیاتیک و نقرس است، به این منظور از دمکرده سنا میتوان استفاده کرد.
• گیاه سنا جهت تسکین سردردهای کهنه و سردرد میگرنی موثر است.
• درمان عوارض پوستی، رفع شقاق دست و پا، درمان خارش پوستی، برطرف کردن لکه‌های سیاه و سفید پوست، بهبود زخم‌های کهنه و رفع ریزش مو نیز از خواص برگ سنا بوده، به این منظور مقداری برگ سنا را در سرکه دم کرده و به محل مورد نظر مالیده شود.
ک جهت کاهش تنگی‌نفس از دمکرده این گیاه میتوان استفاده کرد.
سخن آخر
بنیان کسری سرشت سلامت با استفاده از میوه سنا موفق به تولید شربت Melania In شده است که بدون عوارض جانبی بوده و برای کودکان و نوجوانان مفید است و برای رفع یبوست استفاده می شود.
